tip 14: dạy con nói sorry, please, và thank you.
Xin lỗi mọi người quan tâm, theo dõi blog. Đợt này mình hơi bận, không rảnh rỗi như đợt trước nên blog cũng trì trệ, và cũng nêu phần lớn các tip mình sử dụng rồi. Có lẽ là khi nào bạn Bư lớn hơn, học nhanh hơn, và nói được nhiều hơn thì mình sẽ nghĩ ra các tip mới. Hiện giờ có lẽ cũng sắp "hết vốn", nên nghĩ ra được bao nhiêu mình sẽ update nốt!
Cũng như các bạn đã biết, học một ngôn ngữ tức là học nghĩ và xử sự theo một văn hóa khác. Chắc chắn là không khác đến mức như khi một người bị bệnh đa nhân cách theo định nghĩa của tâm lý học :)) nhưng thực tế cho thấy đúng là khi nói các ngôn ngữ khác nhau, cách hành xử, suy nghĩ của chúng ta bị ảnh hưởng không ít bởi ngôn ngữ đó. Ví dụ như nếu một người Tây giữ cửa cho bạn, thì khuynh hướng nói cảm ơn và nhìn người đó rồi cười thể hiện thiện cảm của bạn sẽ cao hơn là khi đó là một người Việt (suy cho cùng thì rất ít khi người Việt giữ cửa cho nhau ở nơi công cộng, mà có khi được giữ cho còn lẳng lặng đi qua, không thèm nói năng hay nhìn người ta lấy một lần, có khi chả thèm tự giữ cửa khi đến cửa mà cứ đương nhiên đi qua như không có chuyện gì -- xin lỗi! mình đã gặp chuyện này rất nhiều:)) ). Và chính bản thân mình thấy thốt ra câu "thank you" cũng tự nhiên hơn là khi mình nói câu "cảm ơn" với người Việt. Nếu quen biết nhau thì người Việt hay cho đó là khách sáo, và bố mẹ con cái người Việt có lẽ hầu như không nói cảm ơn với nhau bao giờ. Người lạ cảm ơn nhau khi được giữ thang máy cho, hay cảm ơn người bồi bàn đã mang đồ ăn ra có lẽ xấp xỉ con số 0 :))
Mình nghĩ là hữu ích và cũng là dạy con cái phép lịch sự khi cho chúng làm quen với những từ như "sorry", "please", và "thank you". Thực ra, khi nói ra một từ như "thank you", bản thân chúng ta cũng thể hiện cho người khác thấy chúng ta trân trọng việc họ làm như thế nào, và chúng ta cũng tự thấy trân trọng việc họ làm hơn so với khi chúng ta không nói gì.
tip 14: dạy con nói "sorry".
Bạn Bư mỗi lần làm việc gì khiến mẹ phật ý mà không nên làm, mẹ Bư đều nói "hey Bư, say sorry". và bạn Bư đều nói "So---rry". Lúc đầu, mình chỉ nói câu như trên, và nói từ "sorry" cho bé nhắc lại theo mình từng âm tiết một. Về sau, sau nhiều lần, bé Bư bắt đầu hiểu nên nói "sorry" trong trường hợp nào. Tất nhiên bé ít nói tự "sorry" mà thường chỉ nghe thấy mẹ nói cụm từ "say sorry" là tự động nói "sorry", nhưng cũng đã bắt đầu xuất hiện những lần bé tự nói.
Ví dụ những đoạn hội thoại đã xảy ra giữa hai mẹ con:
Bư: (đánh vỡ con khủng long bằng đất nung)
Mẹ: Oh no!! You broke the dinosaur. Say sorry to the dinosaur.
Bư: So-rry.
hay:
Bư: (đánh mẹ)
Mẹ: don't hit me!
Bư: So-rry!
Cũng có những lần mẹ Bư không kiểm soát được cơn thịnh nộ và cáu với bé Bư khi bé Bư quá mè nheo. Nhưng sau đó, mình luôn làm lành với tên này, ôm hắn và nói với hắn: "hey Bư, Momm's sorry, okay? Mommy's bad.", và giải thích thêm với hắn ta là mẹ đã làm gì sai, rồi kết thúc bằng câu: "can I kiss you? Can you kiss Mommy? Now hug Mommy."
Mình nghĩ muốn dạy con cái gì thì bạn cũng phải làm mẫu cho con cái. Nếu không, lớn lên, một ngày kia con bạn cũng sẽ nhận ra là chỉ có con bạn mới phải xin lỗi, và nó chỉ nên xin lỗi người lớn chứ không phải bạn bè hay đứa bé tuổi hơn. Bình đẳng bất kể tuổi tác, ngôi thứ cũng là một trong những điều quan trọng nhất mình muốn dạy con mình (xin lỗi, mình không đồng ý với "lễ nghĩa" cứng nhắc theo kiểu truyền thống của Việt Nam).
Tương tự, bạn có thể dạy con nói "please" và "thank you".
Khi bé đòi ăn gì, thỉnh thoảng bé vẫn quen thói kêu "a a" như thể chưa biết từ để gọi vật bé muốn. Nếu mình biết từ đó bé biết rồi, mình sẽ nói: "Okay, what do you say?" và bé sẽ nói từ đó. Nếu bé không nói, bạn hãy nói mẫu cho bé: "say (word)!" và bé sẽ nói theo bạn. Làm vài lần bé sẽ quen và sẽ tự động trả lời câu hỏi "what do you say" của bạn.
Bư: a a.
Mẹ: What do you say?
Bư: Milk.
Mẹ: Say "please".
Bư: please.
Mẹ: very good. Say "thank you".
Bư: thank you!
Không có gì đáng lo ngại nếu bé phát âm các từ chưa được chuẩn. Bạn cứ kiên nhẫn lặp lại nhiều lần (tất nhiên không phải là nhiều lần trong một lần nói, mà rải rác trong nhiều đoạn hội thoại), bé được nghe nhiều và sẽ tự sửa dần. Bé Bư nhà mình nói "please" đã hơi có chữ "l" và đầy đủ âm "s" ở cuối. "Thank you" thì nghe chưa chính xác lắm, nhưng ngữ điệu đúng và quan trọng là bé hiểu hoàn cảnh nào thì dùng.
thậm chí đoạn hội thoại còn có thêm câu sau:
Mẹ: Yay!! Clap your hands!
mẹ và Bư cùng vỗ tay.
Luôn luôn nhớ hãy khen bé khi bé nói được từ gì mới hay làm được gì mới theo hướng dẫn của bạn! Bé sẽ cảm thấy rất thích thú.
Chúc các bố mẹ thành công. Và ghi nhớ việc học ngôn ngữ là một quá trình lâu dài (thậm chí có thể nói là không bao giờ kết thúc), nên hãy kiên nhẫn từng bước và vui đùa cùng con!
Cũng như các bạn đã biết, học một ngôn ngữ tức là học nghĩ và xử sự theo một văn hóa khác. Chắc chắn là không khác đến mức như khi một người bị bệnh đa nhân cách theo định nghĩa của tâm lý học :)) nhưng thực tế cho thấy đúng là khi nói các ngôn ngữ khác nhau, cách hành xử, suy nghĩ của chúng ta bị ảnh hưởng không ít bởi ngôn ngữ đó. Ví dụ như nếu một người Tây giữ cửa cho bạn, thì khuynh hướng nói cảm ơn và nhìn người đó rồi cười thể hiện thiện cảm của bạn sẽ cao hơn là khi đó là một người Việt (suy cho cùng thì rất ít khi người Việt giữ cửa cho nhau ở nơi công cộng, mà có khi được giữ cho còn lẳng lặng đi qua, không thèm nói năng hay nhìn người ta lấy một lần, có khi chả thèm tự giữ cửa khi đến cửa mà cứ đương nhiên đi qua như không có chuyện gì -- xin lỗi! mình đã gặp chuyện này rất nhiều:)) ). Và chính bản thân mình thấy thốt ra câu "thank you" cũng tự nhiên hơn là khi mình nói câu "cảm ơn" với người Việt. Nếu quen biết nhau thì người Việt hay cho đó là khách sáo, và bố mẹ con cái người Việt có lẽ hầu như không nói cảm ơn với nhau bao giờ. Người lạ cảm ơn nhau khi được giữ thang máy cho, hay cảm ơn người bồi bàn đã mang đồ ăn ra có lẽ xấp xỉ con số 0 :))
Mình nghĩ là hữu ích và cũng là dạy con cái phép lịch sự khi cho chúng làm quen với những từ như "sorry", "please", và "thank you". Thực ra, khi nói ra một từ như "thank you", bản thân chúng ta cũng thể hiện cho người khác thấy chúng ta trân trọng việc họ làm như thế nào, và chúng ta cũng tự thấy trân trọng việc họ làm hơn so với khi chúng ta không nói gì.
tip 14: dạy con nói "sorry".
Bạn Bư mỗi lần làm việc gì khiến mẹ phật ý mà không nên làm, mẹ Bư đều nói "hey Bư, say sorry". và bạn Bư đều nói "So---rry". Lúc đầu, mình chỉ nói câu như trên, và nói từ "sorry" cho bé nhắc lại theo mình từng âm tiết một. Về sau, sau nhiều lần, bé Bư bắt đầu hiểu nên nói "sorry" trong trường hợp nào. Tất nhiên bé ít nói tự "sorry" mà thường chỉ nghe thấy mẹ nói cụm từ "say sorry" là tự động nói "sorry", nhưng cũng đã bắt đầu xuất hiện những lần bé tự nói.
Ví dụ những đoạn hội thoại đã xảy ra giữa hai mẹ con:
Bư: (đánh vỡ con khủng long bằng đất nung)
Mẹ: Oh no!! You broke the dinosaur. Say sorry to the dinosaur.
Bư: So-rry.
hay:
Bư: (đánh mẹ)
Mẹ: don't hit me!
Bư: So-rry!
Cũng có những lần mẹ Bư không kiểm soát được cơn thịnh nộ và cáu với bé Bư khi bé Bư quá mè nheo. Nhưng sau đó, mình luôn làm lành với tên này, ôm hắn và nói với hắn: "hey Bư, Momm's sorry, okay? Mommy's bad.", và giải thích thêm với hắn ta là mẹ đã làm gì sai, rồi kết thúc bằng câu: "can I kiss you? Can you kiss Mommy? Now hug Mommy."
Mình nghĩ muốn dạy con cái gì thì bạn cũng phải làm mẫu cho con cái. Nếu không, lớn lên, một ngày kia con bạn cũng sẽ nhận ra là chỉ có con bạn mới phải xin lỗi, và nó chỉ nên xin lỗi người lớn chứ không phải bạn bè hay đứa bé tuổi hơn. Bình đẳng bất kể tuổi tác, ngôi thứ cũng là một trong những điều quan trọng nhất mình muốn dạy con mình (xin lỗi, mình không đồng ý với "lễ nghĩa" cứng nhắc theo kiểu truyền thống của Việt Nam).
Tương tự, bạn có thể dạy con nói "please" và "thank you".
Khi bé đòi ăn gì, thỉnh thoảng bé vẫn quen thói kêu "a a" như thể chưa biết từ để gọi vật bé muốn. Nếu mình biết từ đó bé biết rồi, mình sẽ nói: "Okay, what do you say?" và bé sẽ nói từ đó. Nếu bé không nói, bạn hãy nói mẫu cho bé: "say (word)!" và bé sẽ nói theo bạn. Làm vài lần bé sẽ quen và sẽ tự động trả lời câu hỏi "what do you say" của bạn.
Bư: a a.
Mẹ: What do you say?
Bư: Milk.
Mẹ: Say "please".
Bư: please.
Mẹ: very good. Say "thank you".
Bư: thank you!
Không có gì đáng lo ngại nếu bé phát âm các từ chưa được chuẩn. Bạn cứ kiên nhẫn lặp lại nhiều lần (tất nhiên không phải là nhiều lần trong một lần nói, mà rải rác trong nhiều đoạn hội thoại), bé được nghe nhiều và sẽ tự sửa dần. Bé Bư nhà mình nói "please" đã hơi có chữ "l" và đầy đủ âm "s" ở cuối. "Thank you" thì nghe chưa chính xác lắm, nhưng ngữ điệu đúng và quan trọng là bé hiểu hoàn cảnh nào thì dùng.
thậm chí đoạn hội thoại còn có thêm câu sau:
Mẹ: Yay!! Clap your hands!
mẹ và Bư cùng vỗ tay.
Luôn luôn nhớ hãy khen bé khi bé nói được từ gì mới hay làm được gì mới theo hướng dẫn của bạn! Bé sẽ cảm thấy rất thích thú.
Chúc các bố mẹ thành công. Và ghi nhớ việc học ngôn ngữ là một quá trình lâu dài (thậm chí có thể nói là không bao giờ kết thúc), nên hãy kiên nhẫn từng bước và vui đùa cùng con!
