tips 6-7: ôn lại từ vựng và học động từ
Tip #6: các cách đơn giản ôn lại từ vựng.
Mình có đưa ra một số các gợi ý về cách giới thiệu từ vựng (danh từ) ban đầu và cả cách kiểm tra xem bé có hiểu từ đó hay chưa quá các câu hỏi "What's this?" hay "Where's the fan?".
Post này mình xin đưa ra thêm một vài gợi ý nữa bao gồm các cách review từ vựng hay kiểm tra xem bé đã hiểu chưa qua các mệnh lệnh đơn giản.
1. Touch ... / Can you touch....?
Thay vì hỏi "where", bạn có thể nói "Touch your nose!" hoặc dạng câu hỏi "Can you touch your nose?" Cũng giống như các câu hỏi khác, nếu bé chưa hiểu, bạn hãy trả lời hoặc làm hành động mẫu cho bé.
Tương tự, bạn có thể hỏi các câu hỏi na ná ở trên nhưng về những người xung quanh trong nhà: "Can you touch Mommy's nose?", hoặc thậm chí là về gấu bông mà bé ưa thích "Can you touch the bear's ears?".
Trẻ tuổi này rất hiếu động, nên thậm chí có phải chạy tầm 2 mét hay thậm chí xa hơn để trả lời các câu hỏi của người lớn, trẻ cũng rất sẵn lòng!
2. Give me the ... / Can you give me the ...../ Can you pick up the...
Tương tự câu mệnh lệnh với từ "touch", bạn có thể yêu cầu trẻ đưa cho bạn hoặc các thành viên khác trong gia đình những đồ vật khác nhau trong nhà.
3. Put the (bear) (on) the (bed)
Khi trẻ đã có một vốn từ kha khá, bạn có thể kết hợp 2 danh từ trong cùng một câu mệnh lệnh yêu cầu trẻ làm một điều gì đó.
Bé Bư nhà mình hiểu mấy câu này rất nhanh. Bố mẹ thì thường thì cho con mình đặc biệt, nhưng khi trao đổi với nhau thì té ra các bé đều giống nhau. Mình không nghĩ là bé Bư nhà mình hiện giờ đã thể hiện tài năng gì đặc biệt, đơn giản là được mẹ nói chuyện nhiều, và là con gái (các nghiên cứu có chỉ ra các bé gái biết nói nhanh hơn các bé trai), nên các bố mẹ cứ dành nhiều thời gian nói chuyện với con vào nhé! Luôn luôn nhớ đây là một quá trình, và tránh so sánh con nhà mình với con nhà hàng xóm!
tip #7: Dạy trẻ các động từ qua các hành động, cử chỉ.
Cách này cũng khá đơn giản. Tuy nhiên, bạn nên nhớ rằng trẻ vẫn còn rất bé và không thể học được một loạt từ cùng một lúc hay trong một ngày. Khi giới thiệu một từ mới, bạn hãy giải thích cho bé bằng hành động hoặc kèm lời nói nếu bạn thấy cần/thích. Sau đó, hãy nghĩ ra một trò chơi nào đó để chơi cùng con để ôn lại từ vựng.
Ví dụ: Nhà mình có một con thú nhồi bông hình quái vật rất dễ thương. Đêm nào bạn Bư cũng đi ngủ cạnh bạn này, và mẹ đã kịp dạy bạn Bư rằng đây là "monster". Ngoài ra thì bé Bư chưa biết gì về quái vật hay monster cả. Một hôm, mình nảy ra ý định dạy bé từ "run" qua việc dùng từ "monster", nên giả vờ làm quái vật và giơ hai tay lên, giọng ồm ồm nói: "hey Bư! I'm a monster! Run!!". Bạn Bư thấy vậy, hiểu là mẹ đang đùa và mặc dù có từ mới nhưng tự hiểu qua hoàn cảnh và các cử chỉ của mẹ nên liền chạy ngay lập tức. Mình chơi trò đó với bé trong khoảng 5 phút, và thỉnh thoảng lại lặp lại. Vậy là sau lần đó (hoặc có thể là thêm 1, 2 lần nữa), bạn Bư đã hiểu khái niệm "run".
Nói tóm lại, cũng giống như tiếng mẹ đẻ, khi giới thiệu từ mới, hãy sáng tạo, hài hước và "bịa" ra càng nhiều trò chơi càng tốt.
Điều quan trọng nhất luôn luôn là lặp lại nhiều lần để trẻ nhớ và hiểu cách dùng. Đối với những động từ như "show", mình chỉ nói với bé Bư "show Daddy the book", là bé tự hiểu từ "show" dựa vào những từ còn lại đã biết và cử chỉ của mẹ. Nói chung, trẻ con tuổi này học tiếng rất nhanh. Bạn hãy tránh nhảy sang giải thích bằng tiếng Việt (hồi đầu, mình chưa quen, và thường xuyên tự quay về mode tiếng Việt), vì giai đoạn này cả hai tiếng đều như nhau, không cần thiết phải dùng tiếng này giải thích tiếng kia. Nếu về lâu về dài có thói quen như vậy, lớn lên trẻ sẽ luôn hỏi tiếng Anh bằng tiếng Việt, và thói quen này sẽ ảnh hưởng đến tư duy tiếng Anh cũng như sự lưu loát của trẻ.
Hiện nay, các động từ bạn Bư đã học được bao gồm (một số tự nói được và một số chỉ hiểu và làm theo): run, smile, cry, giggle, laugh, touch, eat, drink, feed, get (on/off the bed), take (off sth), touch, look, sit, stand, open, close, wash, give, show, kiss, say, shake, roll, wave, find, pee, poop, sing, talk, fly, pat -- các từ thể hiện cuộc sống của bé!
Sau khi học được một ít động từ, ta có thể có thể vô vàn trò chơi hay cách để ôn từ vựng kết hợp với các câu ở tip 6.
Và các bố các mẹ hãy nhớ đọc sách cho trẻ! Đó là cách vô cùng hiệu quả để ôn cũng như học từ vựng, và học cả ngữ pháp nữa.
